Kunsthuis Syb

De meeste mensen weten wel dat plastic een groot gevaar vormt voor de gezondheid van onze oceanen en voedselketens. Maar beseffen we ook dat de mens zelf misschien wel het meest aan plastic blootgesteld wordt?

Openingstijden: Bezoek ons vanaf 29 augustus op zaterdag of zondag, tussen 13 en 17 uur.
Open Monumentendag: zaterdag 12 september, 11:00 – 17:00 uur
Eindpresentatie: zondag 13 september, 15:00 uur Live Desktop Collage

Deze maand verwelkomt SYB de Deense kunstenaar Sissel Marie Tonn. In haar praktijk onderzoekt ze de complexe manieren waarop mensen hun omgeving waarnemen en ermee omgaan. Haar werk draait om een vraag die ook de kern vormt van het ecologische denken: Waar eindigt ons lichaam, en begint onze omgeving? In SYB werkt Sissel aan “Becoming a Sentinel Species”. Dit project voert ze uit in samenwerking met Heather Leslie (Faculteit der Bètawetenschappen, Environment & Health, VU Amsterdam) en Juan Garcia Vallejo (Faculteit der Bètawetenschappen, VU) en combineert wetenschappelijk onderzoek met een speculatieve artistieke strategie, waarin de mens wordt voorgesteld als een ‘kanarie in een kolenmijn’ (sentinel species) – in een omgeving van microplastic. Met het projectvoorstel won Sissel eerder dit jaar de BAD-prijs (Bio Art and Design Award). Samen met een team van wetenschappers en dansers/choreografen, werkt Sissel tussen augustus en december van dit jaar aan de uitvoering ervan. Een deel van haar onderzoek doet Sissel in Beetsterzwaag. Op 13 september 2020 presenteert zij het project als work-in-progress in een slotevenement in Kunsthuis SYB. De uiteindelijke video-installatie wordt op 11 december 2020 samen met het werk van de andere BAD-prijswinnaars tentoongesteld in MU, Eindhoven.

Het project
“Becoming a Sentinel Species” verkent het fenomeen microplastics, door het concept van “sentinel species” (letterlijk: schildwachtsoorten, of dieren die worden gebruikt om veranderingen in de omgeving en mogelijke gevaren waar te nemen voordat mensen dat kunnen – in het Nederlands ook bekend als ‘kanaries in een kolenmijn) opnieuw te bekijken. Een denkbeeldig team van onderzoekers neemt de taak op zich om zelf een schildwachtsoort te worden door de gevoeligheid van hun eigen lichaam voor de blootstelling aan microplastics te onderzoeken.

Hoewel ons lichaam voor een groot deel uit water bestaat, hebben de cellen in ons lichaam ook hydrofobe (watervreemde) delen, verborgen in de celmembranen. Immuuncellen hebben geleerd om alarm te slaan zodra er andere delen binnenkomen die hydrofoob zijn. Door de opname van water, krijgen mensen ook (micro)plastic binnen, en omdat plastic hoogst hydrofoob is, kan plastic een alarmreactie veroorzaken. De onderzoekers in dit project ontwikkelden daarom een experimentele methode om zo’n reactie van hun eigen immuuncellen uit te lokken met microplastische deeltjes. Deze alarmsignalen, chemische signalen van de cellen in de vorm van cytokines konden zij vervolgens ‘oogsten’. Met de heropname van deze cytokinen zouden dan hallucinaties ontstaan die de geschiedenis van het water, en een terugkeer naar onze gezamenlijke oorsprong in de oerzee oproepen.

Het werk van Sissel Marie Tonn zal de vorm krijgen van een videowerk dat de aankomende ‘schildwachten’ volgt terwijl ze deze immunologische en hallucinerende reacties op de hydrofobe microplastics onderzoeken. Deze laboratoriumverkenningen vinden plaats op de afdeling Immunologie en de afdeling Milieu en Gezondheid van de VU (Amsterdam) met behulp van een serie denkbeeldige wearables die Sissel heeft ontwikkeld voor het ontwikkelen van macrofagen (de ‘vuil-etende cellen van ons immuunsysteem’), afkomstig uit het bloed van de kunstenaar. Schetsen, delen van de wearables en de voorbereidingen voor de video worden tijdens de eindpresentatie op 13 september in SYB getoond. Tot die tijd opent Sissel de deuren van haar werkruimte in de weekeinden, van 13 tot 17 uur, vanaf 29 augustus.

Sissel Marie Tonn is een Deense kunstenaar. Ze woont en werkt in Den Haag. Sissel heeft een bachelor in Film en Media studies van de Universiteit van Kopenhagen. Ze voltooide een master in Artistiek Onderzoek aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag in 2015. In 2016 ontving ze de Theodora Niemeijer prijs voor opkomende vrouwelijke kunstenaars, wat resulteerde in haar eerste solotentoonstelling in het Oog in het Van Abbemuseum, Eindhoven. In 2017 – 2018 was ze resident aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. In 2019 ontving ze de talentontwikkelingsbeurs van het Stimuleringsfonds NL. Haar werk is veelvuldig in Nederland en internationaal getoond, meest recentelijk op de Istanbul Design Biënnale (2018), Ballroom Marfa (2018) en het Kikk Festival in Namen (2019).