Kunsthuis Syb

Kaalgeschoren koppen, snoeiharde muziek, een agressieve dansstijl, bomberjacks en voornamelijk blanke jongens en meiden: de esthetiek van de gabbercultuur is snel geassocieerd met extreemrechts. Die politieke connectie is vaak aangehaald, maar nooit echt bewezen. Er waren dubieuze cels en subgroepen, maar hoe verhouden die zich tot de rest van de gabberscene? In hoeverre was en is de gabberbeweging een politieke beweging?

Deze vraag staat centraal in het onderzoeksproject GABBER NATION van Henrike Naumann. Naumann groeide op in het Duitsland van de jaren negentig, net na de val van de muur. Een periode van grote politieke onrust en extreemrechtse radicalisering én tegelijkertijd de hoogtijdagen van de gabbercultuur. In dezelfde tijd ontketende zich in Nederland de Thunderdome rage met een eerste event in Thialf (Heerenveen) in 1992 opgevolgd door een reeks notoire feesten en albums met populaire gabbermuziek. Overal ontstonden lokale gabberscenes, ieder met een eigen identiteit.

In GABBER NATION duikt Henrike Naumann samen met zes Duitse en Nederlandse kunstenaars en muzikanten in de gabbercultuur van Friesland en Duitsland. Hoe ziet die er nu uit en wat ging eraan vooraf? Ze bezoeken historische plekken, feesten en andere bijeenkomsten en leggen ondertussen een archief aan van foto’s, video’s en parafernalia. Met Merle Vorwald analyseert Henrike Naumann de ‘dome’ van Thialf en de legendarische Thunderdome uit de film Mad Max 3. Met muzikant Bastian Hagedorn werkt Naumann aan het Bass Drumm Archive, een audioarchief waarin de baslijnen van gabbertracks worden verzameld. Met Johannes Büttler organiseert Naumann de GABBER MEETING FRIESLAND waarin de twee kunstenaars materiaal verzamelen en een serie interviews voeren over de nationale en locale identitiet van de gabbercultuur met de nadruk op de rol die vrouwen daarin spelen. In Hard Inside neemt Naumann samen met Tea Palmelun een kijkje in de intieme leefruimte van individuele gabbers. De Nederlandse fotograaf Boris Postma haalt met Naumann herinneringen op aan zijn eigen gabberjeugd en ontleedt het woord ‘gabber’. In de laatste week van de projectperiode, 23 – 27 juli, zal al het werk te zien zijn in een groepstentoonstelling in Kunsthuis SYB. Samen met kunstenaar en DJ Ekaterina Burlyga duikt Naumann tenslotte in de gabberscene van Nordrhein-Westfalen, net over de grens. Hier vormt het ontstaan van een extreemrechtse subgroep binnen de gabberscene het vertrekpunt voor een uiteenzetting met politieke projectie.

Henrike Naumann werd geboren in Zwickau (Oost-Duitsland) en woont en werkt in Berlijn. Ze studeerde zowel scenografie, film en elektronisch beeld als kostuum en decorontwerp. Haar multimedia-installaties en video’s waren te zien in uiteenlopende groepstentoonstellingen en op verschillende multimediafestivals over de hele wereld. Eerder dit jaar opende haar solotentoonstelling Aufbau Ost in Galerie Wedding (Berlijn) met verzameld werk uit de afgelopen vier jaar: huiselijke situaties, architecturale structuren, audio-opnames en videowerk waarin Naumann telkens opnieuw en vanuit verschillende invalshoeken de relatie belicht tussen jeugdcultuur, muziek, politiek, idealisme en geweld.

www.gabbernation.net

Lees het interview met Henrike Naumann door Marian Cousijn