Kunsthuis Syb

“Exaggerated friendship
Adventure
How men tell it
Heroin
Survive, energy, swap
Tested to its very limits
Fill your volume with air
Further”

Een ogenschijnlijk lukrake verzameling van woorden, foto’s, clips uit films en video’s. De weblog van de Israëlische, in Nederland wonende, Noa Giniger (Israel, 1977) is er mee gevuld. Alleen de titels van het materiaal wijzen op een betekenis. Een betekenis die waarschijnlijk alleen bekend is voor Giniger en haar gast: zes weken lang trok Noa Giniger zich terug in Kunsthuis SYB, waar ze elke week werd vergezeld door een andere bevriende kunstenares: Gaelle Boucand (FR/DE), Anat Spiegel (IL/NL), Halina Kliem (DE), Shana Moulton (US), Keren Benbenisty (IL/FR) en als laatste Rada Boukova (BG/FR).

Het zijn de (gedeelde) opleidingen, aan de École Nationale Supérieure des Beaux Arts in Parijs, aan de Carnegie Mellon University in Pittsburgh en De Ateliers in Amsterdam, en de affiniteit met elkaars werk, die het begin vormden voor een relatie tussen Giniger en elk van deze kunstenaars. Inmiddels geografisch van elkaar gescheiden bleven de kunstenaars de dialoog aanhouden, op afstand en daardoor digitaal. Met ‘Zimmer for FAB’ creëerde Giniger in Kunsthuis SYB een ruimte voor een nieuwe en werkelijke ontmoeting, in situ.

De tijd en ruimte nemen voor het samenzijn, elkaar verwennen, ideeën en inspiraties uitdelen. Dat waren de uitgangspunten. Kunstenaars hebben geen vakantie stelde Joseph Beuys. Noa Giniger kan dat alleen maar beamen tijdens haar eindpresentatie op zondagmiddag 13 februari. Niet zozeer het moment van rust, maar het uitstellen van dagelijkse verplichtingen en de fysieke productie, lijken voor haar centraal te staan. De vrijheid om geen vooropgezet plan, noch een beoogd eindresultaat te hebben. Met de titel ‘Zimmer for FAB’ verwijst ze enerzijds met FAB naar het feit dat ze alleen maar vrouwelijke kunstenaars heeft uitgenodigd: ‘Female Artists Be’; maar tegelijkertijd is het een afkorting voor Fabulous en geeft ze daarmee een knipoog naar de Britse tv- serie ‘Absolutely Fabulous (AbFab)’. Anderzijds verbindt zij Kunsthuis SYB aan ‘Zimmer’, de vakantiewoning. Het standaardidee van een residentie – een periode van afzondering, om gericht een nieuw werk te produceren – krijgt zo een nieuwe betekenis. Toch was dit niet zomaar een vakantie, althans niet in de ‘traditionele’ zin van het woord.

De Amerikaanse kunstcritica Lucy Lippard omschreef de ervaring van het toerist zijn als ‘the apotheosis of looking around’.1 En dat is een passende omschrijving voor ‘Zimmer for FAB’. De zeven toeristen in Beetsterzwaag trokken er op uit, observeerden de omgeving, of trokken zich juist helemaal terug binnen de muren van Kunsthuis SYB om samen inspiraties uit films en boeken te delen, te discussiëren en te koken. De beelden en woorden van de gedeelde dagen werden bijgehouden op de weblog. Vooral het koken springt daar in eerste instantie in het oog en wordt het gedeelde ritueel bij uitstek van het samen de tijd doorbrengen en elkaars gewoontes leren kennen. De blog leest zich als een dagboek, van dag tot dag, van kunstenaar tot kunstenaar. Het is een verzameling foto’s van de steeds wisselende dagelijkse kost; een recept voor Long Cooking Bolognese; videoclips van Black Swan, David Bowie, Bruno Dumond; tot de boeken van Freud en Braziliaans voor beginners. Hoewel eclectisch van aard, onthullen de accumulaties per week impliciet iets over het werk en de werkwijze van deze afzonderlijke kunstenaars.

Op de blog ontvouwen zich posts die als het tijdelijke creatieve resultaat van het samenzijn kunnen worden gezien. Met Gaelle Boucand maakte Giniger een korte video ‘Would you prefer’, waarin ze elkaar aan een vragenvuur onderwerpen: Wat heb je liever: succesvol zijn, maar ongelukkig? Of gelukkig maar geen succesvolle carrière als kunstenaar? Wat heb je liever: blind zijn of doof? Terwijl met Anat Spiegel een geluidsfragment te horen is, gebaseerd op een woordspel waarin de zinnen en woorden uit eerdere email-uitwisselingen zijn losgeknipt en lukraak door elkaar gemengd. Met Halina Kliem deelt Giniger het maken van efemere kunst. Eén van de posts luidt ‘have to do something with my hands’, een creatie van roze spekjes is het gevolg. Naast de meer ironische aanpak leidden hun discussies over kunst tot een verzameling van zinnen en woorden die als de plot van een film zouden kunnen dienen en tot een gedicht worden omgevormd (zoals aan het begin van deze tekst geciteerd).

Samen met Shana Moulton ging Giniger op een zoektocht naar de lokale Land Art: een ‘ijsrivier’, twee emmertjes in een boom en een groot houten paard. De toevallige vondsten en het lokale onderzoek leidden tot een nieuwe video die op een later moment op de blog zal worden geplaatst. Het nummer ‘Chanson des Jumelles’ uit de film ‘Les Demoiselles de Rochefort’ vormde het uitgangspunt voor het samenzijn met Keren Benbenisty. De twee jongedames uit de film lijken kopieën van elkaar, gedragen en kleden zich min of meer het zelfde. Op zoek naar het dubbele in het huis en de omgeving, maakten ze een twee-screen video waarin ze beiden mee-neuriën op het nummer op hun computer. Tot slot trad Rada Boukova Kunsthuis SYB binnen. Een toevallige ontdekking van een ‘wind horse’ leidde tot een zoektocht naar paarden, op koektrommels, een zelf gefabriceerde versie en er is zelfs een moodring met paard gevonden.

De posts op de blog vertellen in eerste instantie het verhaal van het doelloos dollen en dralen. Vaak met een humoristische, zelfs absurdistische, inslag kwebbelen de dames er op los, alsof ze terug zijn gegaan naar hun tienerjaren en elkaar in hun eigen kamer hun favoriete muziek laten horen. Toch is dit dollen, en deze vakantieachtige periode, niet bepaald betekenisloos, noch zonder resultaat. Hoewel Kunsthuis SYB slechts een kleine interventie vormde in de dagelijkse praktijk van deze kunstenaars, kan een dergelijke periode van afzondering en intensieve uitwisseling op de lange termijn zijn weg terugvinden in de creatie. Voor Giniger is het maken van kunst een intuïtief en soms willekeurig proces, waarin ze juist het moment van probeert te vatten. In zekere zin heeft ze dit proces in Kunsthuis SYB artificieel weten te verlengen. Tijd en ruimte werden vrijgemaakt om ervaringen, objecten, verrassingen en ideeën te verzamelen, zonder direct hun mogelijkheden te toetsen en een keuze te maken uit die verzameling. ‘Zimmer for FAB’ lijkt daarmee de apotheose van improductiviteit en inefficiëntie. Dat is toch eigenlijk iedereen aan te raden?

1. Lucy R. Lippard, On the Beaten Track: Tourism, Art, and Place. New York: The New Press, 1999.

ZIMMER FOR FAB
Noa Giniger
Projectperiode 2 januari t/m 22 februari 2011

Dit project wordt mede gefinancierd door de Mondriaanstichting, het Fonds BKVB en Intitut Français de Pays-Bas.