Kunsthuis Syb

Op 21 juli ontmoetten Halla Einarsdóttir en ik elkaar via Skype.

Het was vier dagen voor haar presentatie in Kunsthuis SYB waarmee zij een werkperiode afsloot van – laten we zeggen – drie korte maar productieve weken. Op fysieke afstand, vanaf mijn keukentafel in Brabant, praten we over de ruimte tussen binnen–  en buiten, fictie en werkelijkheid en tekst en beeld. Ik vraag haar hoe de externe omstandigheden in Friesland haar interne, artistieke praktijk beïnvloedden. En wat zichtbaar wordt in haar artistieke proces, gereguleerd in een afgelegen ruimte in Friesland – zoals Einarsdóttir SYB eerder in haar proposal beschreef – tijdens COVID-19, evenals de invloed van een veranderlijke omgeving op het publieke ‘oppervlak’ van haar kunstenaarschap.

(Red. Let op: de antwoorden van de kunstenaar zijn niet vertaald naar het Nederlands)

0/ (Voorafgaand aan Skype)

Halla Einarsdóttir (1991) komt uit IJsland en keerde na haar afstuderen aan de Gerrit Rietveld Academie in 2016 verschillende keren terug naar de IJslandse hooglanden. Momenteel volgt ze een Master aan het Piet Zwart Instituut, waarin ze onderzoekt op welke manieren externe omgevingen onze (interne) perspectieven en gedragingen kunnen beïnvloeden. Vertrekkend vanuit een zichtbare ‘schil’ van iets of iemand omarmt ze de kracht van verhalen vertellen. Een oppervlak, of het nu van een object of van een persoon is, legt enerzijds de reactie op een externe kracht bloot, anderzijds bestaat het als grens naar het onderliggende. Ik denk dat patronen in een oppervlak, als een scheur in het zichtbare, kunnen worden gezien als een metafoor tussen twee gescheiden ‘ruimtes’: het illustreert de ruimte tussen het interne en externe, tussen wat ‘is’ en wat daar dieper onder schuilt, een interessante spanning die we vandaag verder aanraken.

 

1/ Portal Scroll video, looptijd: 9 minuten

Kort voor ons gesprek stuurt Einarsdóttir me twee video’s per mail toe die ze komend weekend in SYB presenteert. Allereerst nodigt ze me uit om Portal Scroll (2020) te bekijken –  bij voorkeur met koptelefoon. Portal Scroll is geconstrueerd vanuit een ‘first person’-perspectief en legt een sterke connectie met videogames: het neemt direct mijn gehele omgeving over. Tijdens deze virtuele reis word ik vergezeld door twee stemmen, respectievelijk vrouwelijk en mannelijk. Ze leiden me door een paar vierkante kamers. De kamers zijn klein, met hoge muren vol aderen, texturen en patronen – zoals bergen, of een sproetenhuid. De muren zijn overwegend licht, net als de scheuren erin, hoewel een paar ook geel, groen of rood zijn gekleurd. De blik die ik volg, mijn blik voor een tijdje, beweegt zich schokkend door de vierkante ruimtes heen en weer – als een robot.

“Fighting for the scare sockets – Living in each others pockets – Pickpocketing my thoughts – Compensating for poor plots”, leest de man luid voor, terwijl hij ons verwelkomt als speler van het spel: we gaan beginnen.

“One day, the walls became thinner than my patience”, spreekt een vrouwenstem al even luid, dezelfde ruimte vullend.

De vrouw vertelt ons de man te horen, gevuld met nieuwsgierigheid. Ze luisterde, hoorde hem pen en papier pakken. Ze wist dat hij een plan had en hoorde hem denken: How to put it into words?  Ze hoorde hem aarzelen en vroeg zich af: ‘Could he hear me as well?’ Als een voyeur door de muren, in een lege kamer, hoorde zij hoe hij zijn concentratie verlegde van wat hij moest schrijven naar wat hij die avond moest eten, terwijl ze deed alsof ze hem niet had horen denken hoe hij moest beschrijven wat hij dacht. Zij antwoordde dat ze uiensoep wilde eten, zoals oma het maakte. Hij antwoordde alsof hij niet aanwezig was, en verdween in de keuken. De muren, dunner dan haar geduld, zouden alle onderdelen opleveren om in de keuken te kunnen verzamelen. Mijn ogen bewegen nu trillend naar een kledingrek waar theedoeken overheen zijn gedrapeerd. Zij wachtte lang, zag de theedoeken drogen. Maar haar geduld bleek niet ontoereikend. Hij stal meningen, háár meningen, en luisterde naar ze alsof ze van hem waren. Maar, naast die meningen, is de kruipruimte in huis – zo spreekt zij – de plek waar de inhoud van het huis verborgen ligt. Zij verdween in die ruimte, alleen.

Liza Voetman – In het proposal dat je een tijdje geleden hebt ingediend beschrijf je een focus op tekst, de verschillende vormen van verhalen die je hebt verkend en de mogelijke vervanging van tekst door materiaal, zonder een verhalende draad te verliezen. Je schrijft: “By allowing my work to be shaped by a floating ‘word of mouth’ communication, an object’s narrative power and/or an alternative navigational method, I as the maker hand over a certain authorship to these aforementioned ‘tools’ which I believe creates an interesting and often unforeseen outcome of the work.” Portal Scroll heeft veel lagen, zowel virtueel als tekstueel, het narratief gesproken door een vrouw en een man. Kun je iets uitleggen over de opkomst van het fictieve verhaal van Portal Scroll in SYB?

“Before SYB, I had already started creating physical textures on a cardboard, thinking about various surfaces and veneer”, legt Einarsdóttir uit, terwijl zij haar laptop op een tafel plaatst aan de achterzijde van SYB, voor een rauwe, stenen muur. Door het slechte weer en de coronacrisis is Einarsdóttir de afgelopen eenentwintig dagen nauwelijks buiten geweest. In deze binnenruimte met zijn afgebrokkelde muren vol aderen en patronen, leerde zij alle details kennen, samenwerkend met haar partner- en kunstenaar Faysal Mroueh. Hij hield haar bij het creëren van de digitale omgevingen in Portal Scroll.

Einarsdóttir gaat verder: “I was going to have a group show a few months ago, which moved online because of COVID-19. We decided, as a group, to have this exhibition on the platform Twitch. It’s basically a platform for people to broadcast themselves playing video games; there is this culture of people watching other people playing games, you know? [I nod]. Along with Faysal, I had already been thinking about the idea of a video game as a narrative form. We tried to render the physical cardboard surfaces into a digital platform. Along with that I started writing the script of my video. A previous work of mine Spies Lies and Sunken Subs, was an interactive eBook as PDF  which marked the beginning of this interactive way of thinking through work, it encourages the viewer to navigate freely within the file, searching for clues and variables, whilst evaluating both what to believe and how they prefer the stories to go. […] What I find interesting in Portal Scroll is that due to this first person perspective the viewer gets hints of an interactivity although in reality they don’t have any real agency. I think this tension creates an interesting distance, between the viewer and maker, here you don’t necessarily assume that the narrator is the artist herself as you might, if this was simply an animation video.”

Voorafgaand aan haar residentie realiseerde Einarsdóttir al een vereenvoudigde versie van Portal Scroll. In SYB herschreef ze het script voor een vier-minuut durende video en verscherpte ze de keuze van objecten in de ruimtes. “I came across this folklore figure in the English tradition, called Brownie”, vertelt ze, glimlachend. “It’s a creature that stayed in houses where it would clean and attend to chores during the night. Allegedly it was a very sensitive and touchy creature who became easily offended and would leave the house it stayed in when it became too offended. But when doing so, it would leave rhymes around the house. In my video game, these rhymes give clues for you as a spectator. As a side note, I find it quite interesting that these are all very feminine qualities: staying within the house, cleaning, being easily offended – all these cliché’s but according to the tradition this creature was most commonly known to be male. In my video some of this character’s attributes gets mingled with the different narrators. I have touched upon the trope of a ‘crazy lady’ or a ‘crone‘ in my previous works and in some way it returns again, in this video, where the viewer might not necessarily trust the narrator of the game, hopefully asking themselves why. I also hope there is some suspicion on the seemingly super dull partner while watching! It was already an idea to develop and explore the videogame as a narrative form and due to the lockdown we simply had more time to work on it together. Thematically it also had an effect, for instance, I never worked within a domestic setting until now, which happened almost without me noticing. I guess, like most people, I was in a slightly different mind space these past months.”

LV – Door corona ben je in de virtuele wereld gedoken?

HE –  I guess, yes, although I think it would have happened eventually. But now, given  my partner and I have been working in one room together — since I didn’t have access to my studio and school — it might have happened a bit faster.

2/ Carpet Beat, looptijd: 2 minuten

Een houten stok slaat tegen een stoffig tapijt. Zo één die we jarenlang in de schuur hebben liggen en het licht pas laten zien nadat het zijn glorie heeft verloren. Bij elke slag komt stof uit het oppervlak, van binnenuit de textuur – naar boven. Het ontmoet de wind – de realiteit? – en verdwijnt. Bij het raken van het tapijt bevriest Einarsdóttir het videobeeld enkele seconden. Dit moment van tussenin- zijn, het interval van ín het materiaal en in de lucht zijn, wordt zichtbaar geënsceneerd. Die seconden tussen fictie en realiteit in, is wat Carpet Beat onderzoekt. Beide video’s vertellen ons op een fictieve manier over de mantel die onder het oppervlak wordt vrijgelaten, zonder letterlijk te worden. “Je hebt het interne en externe gecentraliseerd als samenwerkende krachten die niet zonder elkaar kunnen bestaan binnen beide projecten”, definieer ik voorzichtig. “Hoe komt dit tot uiting in je fysieke presentatie in SYB?”

[Einardsdóttir lacht, antwoordt:]

Portal Scroll will be projected on a wall every 15 minutes, Carpet Beat will be looped on a screen, covered with the same material I use for my sculptures, which also echo the rough walls of Kunsthuis SYB. The sculptures are a somewhat distorted scale model of the room that Portal Scroll takes place in, although this time the viewer is   standing outside of the structure. I really appreciate how the interior of SYB seems to be in dialogue with the work both thematically and materially.

Ik moet denken aan de eerste pagina van het proposal dat Einarsdóttir indiende voor een werkperiode in SYB. Ik had gekeken naar een foto van een berglandschap in IJsland, als een illustratie van patronen in oppervlakken. De contrasten tussen de donkere berg en witte sneeuwaders vertegenwoordigen harde grenzen tussen twee ruimtes. Einarsdóttir had als huttenbewaker in die hooglanden gewerkt, een context die haar werkpraktijk sterk heeft beïnvloed. Einarsdóttir: “It’s also a very immersive environment to be in. Usually, within my work I’m situated in some sort of nature. For this work [in SYB], however, I feel less [influenced], although there are some organic elements within my sculptures.”

3/ Set sculpturen, getoond tijdens Skype

We kijken naar enkele schaalmodellen die Einarsdóttir op dit moment met pen kleurt. Werkend aan het herschrijven van het verhalende script en het ontwerpen van de rekwisieten in de video, begon ze een paar weken geleden ook met het realiseren van deze materiële objecten vanuit texturen op karton. “I guess, in terms of what I wanted to discuss in the narration, I think it will be the physical presence of this space that has affected my sculptures, rather than the narration of the video. Being displaced from the big city during Corona, I actually enjoyed the bad weather here, it is such a great house itself to focus on.” 

De residentie van Einarsdóttir eindigt op 25 juli. Wanneer we SYB bereiken en de voordeur openen, lopen we naar het centrale midden podium. Hier wordt Portal Scroll getoond, als eerste indruk van ruimtelijke patronen middenin een ruimte vol imperfecties. In de achterste ruimte presenteert Einarsdóttir Carpet Beat, in een spel met sculpturale, textuurelementen. Beide verhalen, materieel en visueel, komen hierin samen, maar kennen tegelijkertijd hun eigen verhaal. De ruimtelijke objecten die Einarsdóttir nu fysiek onderzoekt in dialoog met de twee video’s verbreden delen van haar verhaal. Niet omdat haar werk bestaat uit woorden, maar door een balans te zoeken tussen verhalende fictie en textuursculpturen, zonder illustratief te zijn.

 

LV – Je definieert de patronen in karton als scheuren. Ik denk dat het een interessante spanning vertegenwoordigt: die plek van een scheur. Vertegenwoordigt deze plek iets moois voor jou?

HE – I started with the word ‘veneer’ as a material and a method to use on walls or furniture, but likewise as something we put on ourselves, as the stories we tell each other as well as ourselves. Inevitably there will be cracks in these surfaces and stories, which can be beautiful, but not necessarily so.

 

 

 

---

Colofon
Tekst en vertaling naar Nederlands: Liza Voetman
Eindredactie Engels: Brenda Tempelaar
Afbeeldingen: Halla Einarsdóttir
Circles graphics: Maarten van Maanen
Deze tekst maakt deel uit van SYB Circles (2019/2020).