2 augustus t/m 14 september 2003

OPENINGSWOORD

Recensie door Gerlof Hamersma

In het persbericht van kunsthuis Syb staat:

“Welke persoonlijke geschiedenis, welke dorpslegende wordt in Beetsterzwaag verzwegen? Gerlof Hamersma geeft daarvoor in Kunsthuis Syb op twee augustus een zorgvuldige eerste beeldaanwijzing. In de weken daarop zullen achtereenvolgens de vijf kunstenaars Carlo Mistiaen, Alice Evermore, Heidi Voet, Harald Thys en Jos de Gruyter ter plekke een beeldverhaal ontvouwen rond de toedracht, waarbij dorpspersonages, geestesgestoordheid en mogelijk een catastrofe een rol spelen. Welke wendingen het verhaal zal nemen hangt af van de kunstenaars, hun reactie op elkaars werk en op de sfeer in Opsterland.

Zonder meegebracht materiaal zullen de vijf kunstenaars de komende weken één voor één in het noorden arriveren en in tweeverband of alleen gedurende een vaststaande periode werken. In de loop van de komende weken ontstaat zo een beeldkroniek in Kunsthuis Syb, die het daglicht mogelijk slecht kan verdagen.”

Twee maanden terug ontmoeten Carlo Alice Heidi Harald Jos en ik elkaar voor het eerst op de vrijdagmarkt in Gent. De vrijdagmarkt was in de middeleeuwen een plein voor volksvermaak en gruwel, er werden o.a. mensen gevierendeeld met behulp van paarden. Wellicht dat deze historische plek al snel het gespreksonderwerp bepaalde. Kennelijk leefde er in ons groepje een preoccupatie met het duistere en de huivering over de gruwelijkheden van destijds. Duidelijk was in ieder geval dat Boobytrap niet over onschuld zou gaan..hoewel….

De in het persbericht genoemde eerste beeldaanwijzing is door mij gemaakt. De titel van het werk is Bloody Wall. De lange muur hier achter mij is jarenlang gebruikt door kunstenaars om hun werk op te hangen. De muur is ahw geperforeerd door honderden gaten van spijkers en pluggen. De opdracht die ik mijzelf stelde was dat ik geen “af’ werk wilde maken maar een werk dat voldoende inspiratie kon genereren voor de kunstenaars die na mij het werk konden afmaken. Het werk kan zich op vele niveaus laten duiden, religieus, mystiek of letterlijk.
Een paar weken later, nadat ik Bloody Wall aan het uitvoeren was wees Carlo mij op een zinsnede uit een boekje genaamd “het huis met de adelaar’. Dit boekje is een paar jaar terug uitgegeven door Syb Hellinga en vertelt de geschiedenis van dit pand en de motieven waarom hij destijds met de galerie is begonnen.
De zinsnede die ik las was:
Onverwacht openbaarde zich hier een mysterie. Syb wilde geen bloed aan zijn handen en zocht zijn heil in de kunst.

Carlo Mistiaen heeft in de week dat hij hier verbleef de huiver van het verleden van dit huis manmoedig ondergaan. De geluiden van een vreemd huis in de nacht en het nachtelijk bezoek en rumoer van de kat van de buren zijn denk ik belangrijke motieven voor zijn werk geweest. Carlo heeft de ramen van het Kunsthuis beplakt met papier en beschildert met bloemmotieven. In plaats van verf gebruikte hij Mayonaise. Mayonaise markeert voor Carlo een keerpunt in de schilderkunst. In de vroege middeleeuwen schilderde men voornamelijk met tempera een verf met ei als bindmiddel, daarna ging men over op het schilderen met olieverf. Olie en ei zij beiden de ingrediënten van mayonaise. Carlo heeft door het afsluiten van de buitenwereld door het blinderen van de ramen de aandacht naar binnen gericht en het mysterie binnenshuis willen houden.

Het tweede mysterie deed zich voor in het verhaal van Alice Evermore. In haar essay Boobytrap verblijft Susan ,de hoofdpersoon, een week in Kunsthuis Syb. Zij werkt tijdens haar verblijf aan een boek over Vermeer en Carravagisme. Olie en Ei. Susan wordt tijden haar verblijf geterroriseerd door Esmeralda. Esmeralda personifieert in het verhaal de onschuld die niet anders dan in perversiteit kan eindigen. Is Esmeralda fictief of kon ze alleen hier opduiken.

In de video Mr and Mrs van Heidi Voet zien we een zoektocht naar identiteit. De schaduw van een hand wil zich voegen in de afdruk van een hondepoot. De weg is vaag en facultatief. Waar kan het oog en verlangen zich aan hechten, wat beklijft en wat niet.

In de video van Harald en Jos zien we opnamen van de parken in Beetsterzwaag, donkere beelden zonder mensen. Door wiens ogen kijken we. Wat zoekt de camera. De camera lijkt door zijn strakke en alles onthullende fixatie de natuur en omgeving tot een bekentenis te willen dwingen.

BOOBYTRAP
Jos de Gruyter, Heidi Voet, Harald Thys, Gerlof Hamersma, Carlo Mistiaen, Alice Evermore
projectperiode 2 augustus t/m 14 September

Deze recensie werd geschreven in het kader van het recensentenprogramma van SYB. De recensie mag rechtenvrij worden gepubliceerd mits daartoe vooraf toestemming is verleend door SYB.

Dit project wordt financieel ondersteund door de Mondriaanstichting, het VSB fonds en de Provincie Fryslan.